Niewielu turystów wyraża się pochlebnie o stolicy Indii, a to m.in. z uwagi na wyjątkowe skażenie powietrza i wszechobecnych naganiaczy, wpływających dość stresująco na przyjeżdżających tu po raz pierwszy. Jednak miasto ma swą długą i fascynującą historię oraz liczne miejsca i obiekty godne obejrzenia.
Historia
Delhi jest stolicą i trzecim pod względem wielkości miastem Indii, a także głównym ośrodkiem przemysłowym na północy kraju. W Old Delhi (Stare Delhi), które od XVII do XIX w. było stolicą muzułmańskich Indii, znajduje się wiele meczetów, fortów i innych zabytków z tego okresu. Z kolei w rozległym i przestronnym New Delhi (Nowe Delhi), niegdyś głównym mieście brytyjskiego imperium (zostało zbudowane przez Brytyjczyków jako stolica kraju), można znaleźć wszystkie budynki rządowe i ambasady. Bogate przedmieścia, które powstały w późniejszym okresie, rozciągają się głównie na południe od New Delhi, natomiast stale rozrastające się ubogie dzielnice i slumsy (jhuggies) okalają miasto ze wszystkich stron.
Delhi, ciekawe ze względu na swą historię, stanowi centrum administracji państwowej; pełni także rolę głównego węzła komunikacyjnego. Miasto jest jednym z najbardziej ruchliwych międzynarodowych portów lotniczych Indii, ośrodkiem sieci komunikacyjnej północnej części kraju, a ponadto przystankiem na drodze lądowej przecinającej Azję.
Mimo że niegdyś Delhi nie było stolicą Indii, zawsze odgrywało ważną rolę w historii kraju. Epicka Mahabharata sprzed ponad 3 tys. lat wzmiankuje o osadzie Indraprastha, położonej mniej więcej na terenie obecnego Delhi. Ponad 2 tys. lat temu stolicą królestwa cesarza Aśoki była Pataliputra (niedaleko dzisiejszej Patny). W XVI i XVII w. władcy mogolscy obrali na swą siedzibę Agrę. Stolicą kraju pod panowaniem brytyjskim była Kalkuta aż do 1931 r., kiedy to wybudowano Nowe Delhi.
Na obszarze dzisiejszej stolicy Indii istniało przynajmniej osiem miast. Wielokrotnie sprawdzało się więc stare indyjskie powiedzenie, które mówiło, iż ten, kto założy w tym miejscu miasto, z pewnością je straci (świadczy o tym chociażby najnowsza historia – Brytyjczycy wytrwali tu zaledwie 16 lat). Pierwsze cztery grody leżały na południu, w rejonie kompleksu Kutab Minar.
Najstarsze znane Delhi, Indraprastha, skupiało się niedaleko Starego Fortu. Na początku XII w. dynastie Tomarów i Chauhanów rządziły ostatnim hinduskim królestwem Delhi, rozciągającym się między Kutab Minarem a Suradź Kundem (obecnie w Harjanie). Kolejnym miastem było Siri, wzniesione w XII w. przez sułtana Ala ad-dina Chaldżiego w okolicach dzisiejszego Hauz Khas. Tughlakabad, obecnie w ruinie, był trzecim Delhi, zbudowanym 10 km na południowy wschód od Kutab Minaru. Czwarte z kolei miasto, znane jako Dżahanpanah, znajdowało się niedaleko Kutab Minaru. Datowane na XIV w., było także dziełem dynastii Tughlaków. Firuzabad, piąte Delhi, położone jest na terenie Firuz Szach Kotla, obecnie w Nowym Delhi. W ruinach Firuzabadu można dojrzeć pozostałości meczetu, w którym Timur modlił się, kiedy podbijał Indie, a także kolumnę Aśoki przyniesioną tu z niewiadomego miejsca. Szóste Delhi, przy Starym Forcie, obok Bramy Indii w obecnym New Delhi, wzniósł afgański władca Szer Szach, który pokonał mogolskiego Humajuna i przejął na pewien czas kontrolę nad miastem.
Siódme Delhi, Szachdżahanabad, było dziełem mogolskiego cesarza Szacha Dżahana. Władca ten, wybudowawszy miasto w XVII w., przeniósł stolicę państwa z Agry do Delhi. Granice Szachdżahanabadu, którego liczne fragmenty zachowały się do dnia dzisiejszego, odpowiadają w przybliżeniu granicom dzisiejszego Old Delhi. Z czasów Szacha Dżahana pochodzi Czerwony Fort, a także majestatyczny Wielki Meczet. Warowne miasto, położone na zachód od Czerwonego Fortu, otaczał niegdyś potężny mur obronny, którego fragmenty zachowały się do dnia dziesiejszego.
Ósme miasto, New Delhi, wznieśli Brytyjczycy. W 1911 r. ogłoszono przeniesienie stolicy z Kalkuty do Delhi, jednak budowę nowego miasta stołecznego ukończono dopiero w 1931 r. W 1947 r. Delhi stało się stolicą okrojonego państwa indyjskiego, zamieszkiwanego przez ludność napływową, którą stanowili hinduscy i sikhijscy uciekinierzy z Pakistanu.
Na przestrzeni stuleci Delhi doświadczyło wielu najazdów. W XIV w. miasto zostało splądrowane przez Timura, w XVI w. zajął je Wielki Mogoł Babur z Afganistanu, a w 1739 r. zostało złupione przez perskiego władcę Nadira Szacha, który wywiózł do Iranu diament Kohinur (należący obecnie do klejnotów koronnych brytyjskiej rodziny królewskiej) oraz słynny Pawi Tron. Brytyjczycy zdobyli Delhi w 1803 r. Podczas ogólnonarodowego powstania w roku 1857 w mieście skupiły się siły oporu przeciwko Wielkiej Brytanii. Jeszcze przed utworzeniem muzułmańskiego państwa Pakistan w 1949 r., Delhi zamieszkiwała przede wszystkim ludność muzułmańska, a głównym językiem pozostawał urdu. Obecnie muzułmanów zastąpili wyznawcy hinduizmu z Pendżabu, a językiem dominującym stał się hindi.
Delhi dzisiaj
Delhi jest miastem bardzo rozległym, ale raczej trudno się w nim zgubić. Część interesująca turystów, położona na zachodnim brzegu rzeki Jamuny, dzieli się z grubsza na Old Dehli, z gęsto zabudowanymi uliczkami, i przestrzennie rozplanowane New Delhi.
Do Old Delhi – otoczonego murem XVII-wiecznego Szachdżahanabadu – prowadzą bramy miejskie, przez które wkracza się na wąskie, stale zatłoczone i pełne spalin uliczki. Znajduje się tu ogromny Czerwony Fort i Wielki Meczet, a także mnóstwo świątyń, meczetów i bazarów. Główną ulicą jest Chandni Chowk. W New Delhi znajduje się dworzec kolejowy, a nieco bardziej na północ, w pobliżu Kashmiri Gate, główny międzystanowy dworzec autobusowy (ISBT). Przy dworcu kolejowym New Delhi zaczyna się zatłoczony rejon targowy Paharganju, stanowiący rodzaj strefy buforowej pomiędzy starą a nową częścią miasta. W okolicy znajduje się dużo tanich hoteli i restauracji, dlatego tę część Delhi szczególnie chętnie odwiedzają niezbyt zamożni turyści.
Zgodnie z zamysłem projektantów, New Delhi jest miastem parków i fontann, o szerokich, obsadzanych drzewami ulicach. Indyjskiego charakteru nadają mu krowy o łagodnych oczach, ignorujące ruch uliczny, oraz lepianki bezdomnych na niezabudowanych terenach. Wokół Connaught Place skupiają się dzielnice handlowe i mieszkaniowe, a w pobliżu ulicy o nazwie Rajpath, odchodzącej na południe od placu, znajduje się dzielnica rządowa. India Gate (Brama Indii) stoi na wschodnim krańcu ulicy Rajpath, na zachodnim zaś wznosi się Rashtrapati Bhavan (pałac prezydencki).
Ogromne rondo Connaught Place i rozchodzące się od niego promieniście ulice stanowią centrum New Delhi (dzielone na kwartały oznaczone literami A–N). Mieści się tam większość przedstawicielstw linii lotniczych, banków, biur podróży, stanowych biur informacji turystycznej oraz siedziba rządowego biura informacji turystycznej. Nie brak też tanich miejsc noclegowych i dużych hoteli. Janpath, odchodząca na południe od Connaught Place, jest jedną z ważniejszych delhijskich ulic. Znajduje się tu siedziba rządowego biura informacji turystycznej, a także hotele, biura linii lotniczych i inne użyteczne instytucje.
Na południe od rządowej dzielnicy położone są bardziej zamożne dzielnice mieszkaniowe: Defence Colony, South Extension, Lodi Colony, Greater Kailash oraz Vasant Vihar. W tej części miasta znajduje się sporo lepszych, a tym samym droższych kin i centrów handlowych. Międzynarodowy Port Lotniczy im. Indiry Gandhi położony jest ok. 17 km na południowy zachód od miasta. W połowie drogi pomiędzy lotniskiem a Connaught Place mieści się Chanakyapuri – enklawa dyplomatów. W tej zadziwiająco czystej dzielnicy jest większość ambasad, siedziba premiera, a także kilka eleganckich hoteli.
Po drugiej stronie Jamuny (bardzo zanieczyszczonej przez dziewięć miesięcy w roku, kiedy to nie oczyszczają jej deszcze monsunowe) leżą nowe dzielnice przemysłowe i mieszkaniowe, a także najbrudniejsze slumsy.
Prawie we wszystkich większych księgarniach i na nowoczesnych stacjach benzynowych dostępne jest 250-stronnicowe wydanie Eicher City Map (270 INR), zawierające 174 szczegółowe mapy, bardzo przydatne dla kogoś, kto zamierza zapuścić się w zakamarki delhijskich uliczek.
Czerwony Fort
Chandni-Chowk
Wielki meczet
Najważniejsze miejsca, które warto zwiedzić:
• Kutb Minar- minaret wzniesiony z czerwonego piaskowca o wysokości 73 metrów i średnicy 3 metrów u szczytu i 14 metrów u podstawy. Na całej wysokości zdobiony jest żłobieniami. Został wzniesiony jako część pierwszego meczetu w Indiach.
Od 1993 znajduje się na liście światowego dziedzictwa UNESCO.
• Grobowiec Humajuna- kompleks budowli, który w latach 1564- 1572 Hadżji Begam zbudowała dla swojego małżonka, cesarza Mogołów Humajuna. Jest to imponująca budowla, w której uwidoczniły się wpływy perskiej sztuki budowlanej. Była to pierwsza tego typu budowla i stała się ona wzorem dla wspaniałego Tadż Mahal i wielu innych budowli Mongołów.
• Meczet Dżami Masdżid, Meczet Piątkowy- główny meczet w Delhi, zbudowany w latach 1654- 1658 przez władcę mogolskiego Szahdżahana z dynastii Wielkich Mogołów, budowniczego Tadź Mahal. Jest to największa muzułmańska budowla sakralna w Indiach.
Nazwa związana jest z tradycją budownictwa sakralnego w Indiach. W każdej miejscowości zamieszkiwanej przed ludność muzułmańską budowano meczet, na tyle duży, aby pomieścił wszystkich wiernych w czasie obowiązkowej modlitwy w piątki. Budowla położona jest w centrum starego miasta Delhi, prowadzą do niej trzy bramy. Posiada dwa minarety o wysokości 41 metrów.
• Czerwony Fort- kompleks budowli rezydencji Mongołów z XVI i XVII wieku. Nazwa budowli pochodzi od materiału, z którego została wykonana, tj. czerwonego piaskowca. Mur ma długość około 2,5 kilometra, a wysokość waha się 16-33 metrów.
Fort był również wykorzystywany przez Brytyjczyków jako kwatera armii. Po 1947 stał się kwaterą wojsk Indii. Po 2003 roku został oddany do użytku publicznego, od 2007 znajduje się na liście światowego dziedzictwa UNESCO.
• Brama Indii- Ku czci wszystkich Hindusów poległych na wojnach.
Pomnik wybudowany przez Edwin Lutyensa ku chwale induskich żołnierzy, którzy zginęli podczas I wojny światowej i wojny z Afganistanem. 10 lutego 1921 rozpoczęto prace budowlane fundowane przez księcia Wielkiej Brytanii. Budowlę ukończono 1931. Nazwiska poległych wyryto na ścianach bramy. 1971 roku utworzony został tam grób nieznanego żołnierza.
Budowla ma ok. 42 metrów wysokości i położona jest w bardzo ważnym punkcie miasta, gdzie zbiega się wiele ulic.
• Chandni Chowk- położony w starej części Delhi, jest jednym z najstarszych i najbardziej zatłoczonych rynków w Indiach. Jest to miejsce o specyficznej indyjskiej atmosferze. Charakterystyczna jest bogata oferta produktów, np. indyjskie jedzenie, słodycze, księgarnie, odzież.
• Raj Ghat- skromna, kwadratowa płyta z czarnego marmuru, która wskazuje miejsce, gdzie w 1948 roku dokonano kremacji zamordowanego Mahatmy Gandhiego.
• Indira Gandhi Memorial Museum- budynek Muzeum Pamięci Indiry Gandhi, który był kiedyś rezydencją pani premier. Zwiedzający mogą obejrzeć osobiste rzeczy pani Gandhi łącznie z sari, które miała na sobie w dniu zamachu. Miejsce gdzie upadła po postrzale osłania kryształowa płyta, przy której pełni straż dwóch żołnierzy.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz